"Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świata, Tom I" Jean-Claude Carriere

Opis z okładki: Historie przemyślane, wypracowane, stworzone po to, by pomagać żyć, a czasem umrzeć. Często nas zdumiewają, rozśmieszają i w ten sposób rozbudzają naszą czujność, ale także rozbrajają nas. Kto się śmieje, ten łatwiej godzi się z tym co nie do przyjęcia, a nawet bezczelne, tajemnicze.

Moja recenzja:

Baśnie. Historie. Opowieści. To dzięki nim w jednej chwili przenosimy się w nieznane dotąd światy, „zaludniamy inne planety”, odkrywamy nieznane lądy. Światy „bez granic i bez reguł, gdzie wedle własnej woli wywołujemy spotkania, walki, namiętności, niespodzianki”. Dzięki nim poznajemy tajemne, odkrywamy nieznane, nazywamy nienazwane. Uczą, wychowują, bawią, poszerzają naszą wiedzę i wyobraźnię. Przenoszone z ust do ust. Opowiadane z pokolenia na pokolenie. Od lat, od stuleci, od wieków. Zapełniają naszą planetę, wypełniają każdą przestrzeń, wciskają się w najmniejszy kąt, w czas, w skrawki pamięci, we wspomnienia, w słowa wypowiadane przy wieczornej herbacie…
    „Opowieści włóczą się po ulicach, zwłaszcza nocami. W pozornym dobrobycie stanowią nieoczekiwany element zaciekawienia, niepokoju. Dotykają z wdziękiem wszystkich punktów ludzkich niepewności, niczym iskry latające wokół jednego ogniska. Wydaje mi się, że w pełni zasługują na nazwę „baśni filozoficznych”.

Jean-Claude Carriere – jeden z najsłynniejszych scenarzystów filmowych – w swojej najnowszej książce postanowił zebrać (co zajęło mu ponad 25 lat) filozoficzne opowieści z najróżniejszych zakątków świata. I nie ważne jest, czy są one jak ten świat stare, czy też dotyczą historii najnowszej. Nie ważne, czy ich bohaterami są królowie czy żebracy, ludzie czy zwierzęta, mnisi czy panie lekkich obyczajów. Ważne, że każda z nich niesie ze sobą określoną mądrość. Uniwersalną, ponadczasową…

Krąg łgarzy to zbiór krótkich – często składających się z kilku zdań – opowieści podzielonych tematycznie na 21 części. Jedne dotyczą snów, inne śmierci czy władzy a jeszcze inne tego, czego możemy nauczyć się od wariatów i pijaków. Od historii o starożytnych mędrcach i biblijnych bohaterach, poprzez przygody Hodży Nasreddina, Cha’châ i Gohy Prostaczka, aż po polskie legendy o Srulku, czasach zaborów i absurdach PRL-owskiej rzeczywistości, poznajemy nie tylko filozofie różnych zakątków świata, ale także ich kulturę, mentalność, prawa i obyczaje. Setki informacji. Setki historii. Każda inna. Każda niezwykła.

Książka jest jednak niezwykła nie tylko z tego powodu. Dla mnie największym jej atutem jest to, że każda z historii, choć niebanalna i głęboko pouczająca, niesie ze sobą określoną dawkę humoru. Jedne wywołują tylko lekki uśmiech na twarzy, inne zaś możemy spokojnie opowiadać podczas spotkań z przyjaciółmi jako najlepsze anegdoty, np.:

Płaci się tylko za to, co się bierze:

(…) Hodża Nasreddin przyszedł pewnego razu do sklepu kupić spodnie. Przymierzył spodnie, po czym po namyśle, zmienił je na suknię i zdecydował się ją wziąć.

Już miał wyjść ze sklepu, kiedy kupiec zawołał go i zwrócił mu uwagę, że nie zapłacił za suknię.

- To normalne – powiedział Nasreddin – przecież wymieniłem ją na spodnie.

- Ale za spodnie – powiedział kupiec – też nie zapłaciłeś.

- To normalne – powiedział Nasreddin, wychodząc – przecież ich nie wziąłem”.

Wystawa.

Jakiś człowiek spacerujący po żydowskiej dzielnicy pewnego miasta zobaczył wystawę, na której było pełno budzików, zegarów ściennych i ręcznych. Ponieważ jego zegarek akurat wymagał naprawy, wszedł do środka, przywitał się z właścicielem i powiedział mu, w jakiej sprawie przychodzi.

- Przykro mi – powiedział właściciel sklepiku – ale nic nie mogę dla pana zrobić.

- A to dlaczego?

- Bo nie jestem zegarmistrzem.

- Nie jest pan zegarmistrzem?

- Nie, jestem rzezakiem, dokonuję obrzezań.

- W takim razie – powiedział klient – skoro nie jest pan zegarmistrzem, dlaczego wyłożył pan na swojej wystawie te wszystkie budziki i zegarki?

- A co, według pana, miałbym wyłożyć?

Krąg łgarzy zachwyca. Słowem, humorem, myślą, niebanalną prostotą. Carriere, niczym bajarz, ukazuje nam „inne góry, inne księżyce, inne strachy, inne twarze”, inne światy. Pełne magii, mądrości i słów niesionych nurtem czasu. Wyjątkowych i nieśmiertelnych. Przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Nie zawsze prawdziwych, często zmienianych, ale zawsze tak samo pięknych i kształcących.

Różnorodność tematyczna a zarazem niezmienny, towarzyszący każdej z przypowiastce, humor, sprawiają, że czyta się je jednym tchem, pragnąc, aby się nigdy nie kończyły…

Ja już czekam z niecierpliwością na kolejny tom. Mam tylko nadzieję, że nie zajmie to autorowi kolejnych 25-ciu lat :)

*Wszystkie cytaty pochodzą z:  J-C.Carriere,  Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świata, Tom I, Tłum. W. Dłuski, wyd. Drzewo Babel, Warszawa 2013.

Ocena: 7/10

Za egzemplarz recenzyjny serdecznie dziękuję wydawnictwu Drzewo Babel.

Recenzja wyróżniona w konkursie "Recenzja tygodnia" serwisu LubimyCzytać (>>tutaj<<).