"Widok z ziarnkiem piasku" Wisława Szymborska

Moja recenzja:   
   Książka jest wznowieniem klasycznego wyboru wierszy Wisławy Szymborskiej, który został ułożony kilka miesięcy przed Nagrodą Nobla i wydany w tym samym roku, w którym nasza poetka została jej laureatką.

   Na Widok z ziarnkiem piasku składa się 97 wierszy z siedmiu zbiorków i 5 utworów znanych jedynie z publikacji prasowych. Razem 102 wiersze.
W tomiku znajdują się wiersze z następujących tomów: Dlatego żyjemy, Pytania zadawane sobie, Wołanie do Yeti (1957), Sól (1962), Sto pociech (1967), Wszelki wypadek (1972), Wielka liczba (1976), Ludzie na moście (1986), Koniec i początek (1993) oraz 5 nowych wierszy.
    Już ze spisu treści można zorientować się, że autorka największym zaufaniem darzy wiersze najnowsze. Dla przykładu, z 22 wierszy zbioru Ludzie na moście (1986) przedrukowała 18, a z 18 utworów Końca i początku (1993) aż 17. Poetka konsekwentnie pomija utwory z dwóch pierwszych tomików ogłoszonych w czasach, gdy obowiązywała formuła realizmu socjalistycznego.

   Widok z ziarnkiem piasku. Tytuł niby prosty, a przecież wyszukany. W kontekście wiersza, tomu i całej liryki Szymborskiej przyjmuje wartość metafory określającej postawę podmiotu poznającego (skierowanie spojrzenia na zewnątrz, zwrot ku rzeczy) i zarazem efekt takiego oglądu (horyzont ograniczony zasięgiem wzroku, na pierwszym planie coś małego, pojedynczego, na ogół postrzeganego w wielości). W pojęciu "widok" zawiera się ogólność, perspektywa, rozciągłość i mnogość elementów postrzeganych równocześnie ("nadmiar", "wielka liczba"), zaś "ziarnko piasku" to znak rzeczy najdrobniejszej, powszedniej, niegodnej uwagi, prawie niezauważalnej. Z jednej strony - widok na świat, na przyszłość, z drugiej – czułe dotknięcie kamiennej drobiny.

    Szymborska to poetka nieustannie zadziwiona funkcjonowaniem mechanizmu świata, którego nie da się opisać językiem "wielkiej liczby", czyli w sposób statystyczny, powierzchowny, uogólniający. Zderzenie szerokiego i głębokiego horyzontu widzenia z uwrażliwieniem na detal i szczegół, to jeden z centralnych rysów tego tomiku.
    Poezja Szymborskiej buduje, bogaty w swej różnorodności, obraz wszechświata, organizując wszelkie jego obszary dostępne umysłowi i wyobraźni człowieka – od ziarnka piasku, kamienia, roślin, zwierząt poprzez historię cywilizacji i kultury, aż po planety, gwiazdy, galaktyki a nawet byty hipotetyczne. Jej wrażliwość emocjonalna i intelektualna prowadzi czytelnika od ponadczasowej problematyki filozoficznej, społecznej i etycznej po trudności codziennej egzystencji.
    Wyróżniającą cechą tego tomiku (jak i całej poezji Szymborskiej) jest autoironiczny dystans wobec powagi i głębi problemów. Zagadnienia filozoficzne oraz egzystencjonalne przedstawiane są w prostej formie. Najdonioślejsze i najbardziej złożone kwestie wyrażane są w sposób oszczędny, ale zarazem do bólu perfekcyjny.
   Istotą poezji Szymborskiej jest uczestnictwo we wszystkich sprawach tego świata, ogromna wrażliwość, uniwersalność tematyki. Cechą ułatwiającą jej odbiór jest komunikatywność, prostota wypowiedzi, czasem igraszki słowne lub ironia, zaś najistotniejszym osiągięciem poetki jest wpływ jej poezji na umysły i uczucia odbiorców. To ona nakazuje nam patrzeć dookoła siebie, brać odpowiedzialność za świat, w którym się żyje, protestować przeciw złu i krzywdzie.
    Autorka po mistrzowsku prześwietla oczywistości, pokazując ich niedostrzegane strony. Zadaje pytania sytuacjom, zachowaniom, wartościom, które zdają się doskonale przezroczyste, pozbawione zagadkowości czy grozy. Są to rzeczy, o które przestaliśmy pytać tak samo, jak wyrzekliśmy się dziecięcych fantazji czy młodzieńczych ambicji. Przestajemy wpatrywać się w niebo, jakbyśmy wszystko o nim wiedzieli albo przestali się czegokolwiek po nim spodziewać. Poezja zaś, wg mniemań Szymborskiej, jest wszędzie, w każdym drobiazgu otaczającym człowieka, tylko trzeba umieć ją dostrzec, wydobyć i zrozumieć...

Ocena: 6/10

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Drogi Gościu, będzie mi niezmiernie miło, jeśli nie tylko przeczytasz to, czym chcę się z Tobą podzielić, ale również zostawisz po sobie jakiś ślad, wyrazisz opinię, podzielisz się własnymi odczuciami, zachęcisz do dyskusji.

Jeśli chcesz polecić swojego bloga, proszę, zrób to!!:), ale tylko jeden raz - tyle mi w zupełności wystarczy. Na pewno do Ciebie zajrzę. Kolejne próby autoreklamy będą usuwane.

Również SPAM oraz obraźliwe/wulgarne komentarze będę bezwzględnie kasowała.